“Akıllı Şehirler” tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de gündemde olan konulardan biri olarak karşımıza çıkmakta. Bu kapsamda Avrupa Birliği ülkelerinde başlayan Pozitif Enerji Bölgeleri (Positive Energy Districts – PED) Programı, Avrupa Stratejik Enerji Teknolojisi Planı’nın (The Strategic Energy Technology – SET) 10 temel eylem alanı kapsamında yer alan Akıllı Şehirleri ve Toplulukları ile ilgili 3.2. sayılı eylemi kapsamında 2018 yılında hazırlanmıştır.

2008 yılında Avrupa Birliği tarafından kabul edilen ve 2015 yılında revize edilen SET Planı, enerji ve iklim değişikliği hedeflerine ulaşmak için bilgi gelişimini, teknoloji transferini ve alımını hızlandırmak amacıyla Avrupa bölgesinde bir enerji teknolojisi politikası oluşturmak için ilk adım olarak tanımlanmakta.

Pozitif Enerji Bölgeleri Programı’nın amacı, 2025 yılına kadar Avrupa’da yaklaşık 100 kentsel bölgeyi sürdürülebilirlik, yaşanabilirlik ve sıfır karbon taahhütleri ile enerji pozitif hale getirmektir. Bu kapsamda 100 Pozitif Enerji Bölgesi’nin planlanması, konumlandırılması ve çoğaltılmasını desteklemek amaçlanmakta. PED’in amaçları arasında; Avrupa şehirlerinde yaşam kalitesini artırmak, küresel ısınmayı 2°C’nin altında sınırlayarak iklim değişikliğini önlemeyi amaçlayan bir eylem planı ortaya koyan 21. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı (COP21) hedeflerine ulaşmaya katkıda bulunmak ve Avrupa’nın küresel bir rol model olmak için bilgi birikimini artırmak konuları bulunmakta. Program ayrıca, Avrupa bölgesinin karbon ayak izini azaltma, enerji geçişini yönetme ve kentlerin sürdürülebilir kentsel kalkınma hedeflerine ulaşma konusundaki mevcut politikalarına önemli bir katkı olarak görülmekte.

Programın hedefleri arasında enerji verimliliği, enerji üretimi ve enerji esnekliği gibi üç ana fonksiyonun optimizasyonu yer almakta. Şehirlerin deneyimlerinin ve stratejilerinin anlaşılması, değerlendirilmesi ve paylaşılması, programın geliştirilmesinin temelini oluşturmakta. Bu nedenle PED Programı; şehirler, AR-GE kurumları, endüstri ve vatandaşlar gibi birçok paydaşın program uygulamasına dahil edilmesini amaçlamakta. Program, İsviçre Zürih (Hunziker Areal Projesi), Fransa Carquefou (Fleuraye West Projesi), İsveç Stockholm (Hammarby Sjöstad 2.0 Projesi) gibi şehirlerde gerçekleştirilmekte ve mevcut durumda sonuçları takip edilmekte. Bahsi geçen bölgelerdeki gelişmeler ve sonuçlar çeşitli şehirler ve paydaşlar tarafından takip edilmekte. İstanbul Kadıköy Belediyesi de 2019 yılında PED projesine izleyici olarak katıldı.

Bölgesel Enerji Sistemlerinde PED’in Fonksiyonları: